ΟΙ ΒΕΝΕΤΙΚΕΣ ΟΧΥΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ, 1540-1646 (ΔΙΤΟΜΟ)

Η οχυρωματική αρχιτεκτονική του 16ου και του 17ου αι. έχει ελάχιστα μελετηθεί στην Ελλάδα. Κι όμως υπάρχουν πολλά λαμπρά δείγματα της αρχιτεκτονικής αυτής στον ελλαδικό χώρο. Είναι τα κάστρα και οι φορτέτζες που σώζονται ακόμη σε όλα τα νησιά και τα παράλια της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στην Κρήτη διατηρούνται μερικά από τα πιο σημαντικά δείγματα φρουρίων αυτής της περιόδου, για τα οποία υπάρχει στα Κρατικά Αρχεία της Βενετίας τεράστιο αρχειακό υλικό, ένα μέρος του οποίου είναι ακόμη αδημοσίευτο. Η ελλιπής μελέτη των φρουρίων αυτών διαπιστώνεται εξάλλου στην ελληνική βιβλιογραφία.

Τα δεδομένα αυτά συνετέλεσαν στο να επιλεγεί, ως θέμα έρευνας για διδακτορική διατριβή, η μελέτη των βενετικών οχυρώσεων του Ρεθύμνου για την περίοδο 1540-1646. Με την εργασία αυτή, αφ" ενός διερευνήθηκαν οι μορφές και οι αρχές χάραξης και κατασκευής των οχυρώσεων με προμαχώνες του 16ου και του 17ου αι. και αφ" ετέρου μελετήθηκαν, για πρώτη φορά ολοκληρωτικά, από ιστορική, μορφολογική και κατασκευαστική άποψη οι βενετικές οχυρώσεις του Ρεθύμνου.

Η υπόδειξη του θέματος έγινε από τον καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου κ. Ν. Μουτσόπουλο, ο οποίος ήταν ο κύριος εισηγητής της διατριβής. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες, γιατί καθοδήγησε ακούραστα την έρευνα και βοήθησε στην επεξεργασία του υλικού με τις πολύτιμες συμβουλές και παρατηρήσεις του. Στην ολοκλήρωση όμως αυτής της μελέτης συνέβαλαν σημαντικά -ο καθένας από την πλευρά του- και τους ευχαριστώ θερμά και από τη θέση αυτή: ο ακαδημαϊκός και καθηγητής κ. Μαν. Μανούσακας, Διευθυντής τότε του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας με τη φιλοξενία που μου παραχώρησε κατά τη διάρκεια της παραμονής μου εκεί για τη συλλογή του αρχειακού υλικού της εργασίας μου· ο ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου κ. Απ. Βακαλόπουλος και ο καθηγητής της ίδιας Σχολής κ. Ι. Χασιώτης, που οι συμβουλές και οι υποδείξεις τους στην ιστορική εισαγωγή της μελέτης υπήρξαν πολύτιμες· ο αρχιτέκτονας Δρ. κ. Γ. Δημητροκάλλης, υφηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής τοΥ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, που η ποιότητα και το πλήθος των παρατηρήσεών του βοήθησαν σημαντικά τη δομή του κειμένου.

Επίσης πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα ότι η μελέτη αυτή δε θα είχε φτάσει στο τελικό της στάδιο, αν οι υπεύθυνοι του Δήμου Ρεθύμνης δε μου συμπαραστέκονταν με τρόπο συγκινητικό σε όλη τη διάρκεια της επί τόπου έρευνας (1973-1975).

Τέλος, ευχαριστώ το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων που συμπεριέλαβε το βιβλίο αυτό στις εκδόσεις του καθώς και το προσωπικό της Διεύθυνσης Δημοσιευμάτων για τη φροντίδα της εκτύπωσής του. [...] (Από την παρουσίαση της έκδοσης)