Ιστορία των αναλυτικών προγραμμάτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Στο βιβλίο αυτό εξετάζεται ο τρόπος συγκρότησης και μετασχηματισμού των αναλυτικών προγραμμάτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιόδου 1950-1980. σε μεθοδολογικό επίπεδο, επιχειρείται η σύνδεση της μικρο- με τη μακρο-ανάλυση μέσα από τη συνάρτηση των διαδικασιών συγκρότησης και μετασχηματισμών στο κοινωνικό επίπεδο (δομικές σχέσεις, θεσμικοί ρόλοι, φορείς δράσης κτλ.) με τις διαδικασίες συγκρότησης και μετασχηματισμών των αναλυτικών προγραμμάτων.

Τα αναλυτικά προγράμματα προσεγγίζονται τόσο από την πλευρά των δομών και λειτουργιών (η σχέση τους με τα δομικά πεδία και η λειτουργία που επιτελούν) όσο και από την πλευρά των φορέων (ποιοι φορείς δραστηριοποιούνται και με ποιον τρόπο κατά τις διαδικασίες συγκρότησης και μετασχηματισμού τους). Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ιδεολογικό και το πολιτικό πλαίσιο φαίνεται να κυριαρχούν στις διαδικασίες συγκρότησης της σχολικής γνώσης, ενώ, αντιθέτως, το οικονομικό πλαίσιο δε φαίνεται να επιδρά. Ως εκ τούτου, τα αναλυτικά προγράμματα της περιόδου αυτής δε θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως άμεση αντανάκλαση και επιβολή των συμφερόντων της αστικής τάξης στο ιδεολογικό-επομένως και στο εκπαιδευτικό-πεδίο.

Συνεπώς, ως προς τη μεθοδολογική διάσταση, αυτό που φαίνεται να προκύπτει μέσα από την παραπάνω προσέγγιση είναι η εξέταση των αναλυτικών προγραμμάτων της συγκεκριμένης περιόδου, λόγω του ιδιαίτερου τρόπου σχηματισμού - και μετασχηματισμού- των κοινωνικών δομών και της ιδιότυπης διαδικασίας συγκρότησης του κράτους και των ιδεολογιών που το νομιμοποίησαν (ιδίως κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες), χρήζει μιας διαφορετικής προσέγγισης, πέρα από τις συνήθεις, κατά βάση στρουκτουραλιστικές προσεγγίσεις.