Τα νομοθετικά σχέδια του Jean - Jacques Rousseau για την Κορσική και την Πολωνία αποτελούν δύο από τα πιο ενδιαφέροντα δείγματα γραφής, προκειμένου να προσεγγίσουμε τη σχέση θεωρίας και πράξης, ένα από τα μείζονα και διαχρονικά ζητήματα στην ιστορία των ιδεών και των κινημάτων. Αν με το "Κοινωνικό Συμβόλαιο" ο πολίτης της Γενεύης χάραξε τον ορίζοντα προς τον οποίο οφείλει και μπορεί να προσανατολιστεί η πολιτική, ακολουθώντας τις προσταγές μιας ηθικής του προσώπου και της κοινότητας, με τις νομοθετικές παρεμβάσεις του για την Κορσική και την Πολωνία επιχειρεί "επί του πεδίου" ένα δύσκολο, αλλά γόνιμο ταξίδι από τη σφαίρα της πολιτικής και ηθικής θεωρίας στο πεδίο της κοινωνικής και πολιτικής πράξης. Όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, για το νομοθέτη της Πολωνίας και της Κορσικής η ουτοπία δεν είναι συνώνυμη της φαντασίωσης, αλλά και ο πολιτικός ρεαλισμός δε συναιρείται στη διαχείριση της καθημερινότητας των δημοσίων υποθέσεων.