Το βιβλίο του Θεμιστοκλή Τσάτσου "Αι παραμοναί της Απελευθερώσεως, 1944" είναι μια καυτή ιστορική μαρτυρία. Όσοι έχουν να καταθέσουν τέτοιες μαρτυρίες, αξίζει να το πράττουν. Ο Θεμιστοκλής Τσάτσος ήταν παρών σε μιαν από τις πιο κρίσιμες και πιο δραματικές φάσεις της νεοελληνικής ιστορίας. Δεν ήταν παρών μονάχα ως θεατής. Και των απλών θεατών η θέση ήταν, στις μέρες εκείνες, δύσκολη, επικίνδυνη. Ακόμα και ο ανώνυμος λαός δεν ήταν απλός θεατής. Ούτε ήταν μονάχα Χορός της Τραγωδίας. Ήταν τραγικό πρόσωπο -δράστης ή θύμα ιστορικών γεγονότων- ο ίδιος ο ανώνυμος λαός. Αλλά ο Θεμιστοκλής Τσάτσος ήταν μεταξύ των επώνυμων πρωταγωνιστών. Διάλεξε μόνος του τη δύσκολη αποστολή. Έδωσε υπεύθυνα το "παρών" του.

[...] Όταν, στο 1949, βγήκε το βιβλίο του, δεν διαβάστηκε όσο θάπρεπε. Τώρα πρέπει να διαβαστεί. Αν διαβαστεί, θα αποκαλύψει, σε όσους το διαβάσουν, πολλές άγνωστες πτυχές του δράματος του 1944, και η αποκάλυψη αυτή -συναρπαστική, προ πάντων επειδή απέφυγε ο συγγραφέας να τη διακοσμήσει- θα κάμει τον αναγνώστη όχι μόνο να απονείμει δικαιοσύνη στον Θεμιστοκλή Τσάτσο, αλλά και να πλησιάσει ακόμα περισσότερο την ιστορική αλήθεια γενικά. (Παναγιώτης Κανελλόπουλος, από την εισαγωγή της έκδοσης)

Η αφήγησις των μέχρι της απελευθερώσεως και κατά παρέκτασιν εν μέρει μέχρι του Δεκεμβρίου γεγονότων εγένετο βάσει σημειώσεων και επισήμων στοιχείων. Αποτελεί δε η αφήγησις αύτη μίαν ερμηνείαν της απελευθερωτικής πολιτικής του Γ. Παπανδρέου, όπως την αντελήφθη από την σκοπιάν, εις την οποίαν είχε ταχθή εις εκ των αμεσωτέρων συνεργατών του.

Σήμερον πλέον εις την συνείδησιν του λαού μας το μέγα έργον της διπλής απελευθερώσεως έχει δικαιωθή. Αλλ" ούτε όλα είναι γνωστά ούτε όσα είναι, είναι γνωστά εις όλους.

Και όμως δια ν" αποβή ωφέλιμος εις τον λαόν μας η κτηθείσα εκ των γεγονότων εκείνων πείρα επιβάλλεται να διαδοθή μέχρι της τελευταίας καλύβης η πλήρης αλήθεια. Εις την πληρότητα της διαπιστώσεως της αληθείας ταύτης και την διάδοσίν της θα συντείνη κατά τι, ελπίζω, και η κατωτέρω αφήγησις.

Ο θαυμασμός, που την διαπνέει, προς τον Γ. Παπανδρέου δεν ελαττώνει την αντικειμενικότητά της. Τουναντίον είναι στοιχείον της αντικειμενικότητος της αφηγήσεως ταύτης. Αποτελεί βαθυτάτην πίστιν του γράφοντος ότι μόνον όσοι δεν κατενόησαν το έργον της διπλής απελευθερώσεως δεν εθαύμασαν τον πρωτεργάτην του. Εκτός εάν το κατενόησαν αλλά, ζηλόφθονοι, αντί να θαυμάσουν εμίσησαν. (Θ. Δ. ΤΣΑΤΣΟΣ, από τον πρόλογο της έκδοσης)