Η Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των εποχών, είναι από εκείνα τα έργα που μας κάνουν να καταλαβαίνουμε απόλυτα την έννοια του "κλασικού". Ένα πολεμικό γεγονός του μακρινού παρελθόντος γίνεται στα χέρια του μεγάλου τεχνίτη ένα έργο πάντα επίκαιρο, που πάντα έχει να βοηθήσει τον αναγνώστη να κατανοήσει βαθύτερα τα προβλήματα της δικιάς του εποχής.

Προϊόν ενός μεγάλου πνεύματος και μιας λαμπρής εποχής, η "Ιστορία" μοιράζεται τούτο το χαρακτηριστικό με τις άλλες κορυφαίες στιγμές της αρχαίας ελληνικής σκέψης: ότι προσέρχεται στα πράγματα για πρώτη φορά στην ιστορία του πνεύματος, με τη χαρακτηριστική αγνότητα και το δέος μπροστά στο νέο και πολυπλοκότερο, αποκαλύπτοντας όλες τις αντιθέσεις και αντιφάσεις που συνεπάγεται η μετάβαση αυτή. Έτσι, η πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στην Αθήνα και τη Σπάρτη είναι για το Θουκυδίδη κάτι παραπάνω από μια σειρά πολεμικών γεγονότων. Στο έργο του προβάλλουν καθαρά οι έννοιες της πολιτικής ενοποίησης σε αντίθεση με τον τοπικό κατακερματισμό, του φιλελευθερισμού σε αντίθεση με τον περιορισμό της ελευθερίας, της δημιουργικότητας σε αντίθεση με τον εφησυχασμό. Καθεμιά όμως έχει τις αντιφάσεις της και η ανάγλυφη προβολή αυτών των αντιφάσεων, που κορυφώνεται σε μέρη όπως ο Διάλογος των Μηλίων, η Παθολογία του πολέμου ή η καταστροφή στη Σικελία, δίνει στο έργο μια αίσθηση τραγικότητας. Όπως στην τραγωδία, έτσι κι εδώ οι ήρωες είναι τοποθετημένοι σε καταστάσεις διλημματικές και συνθήκες πολύπλοκες που συχνά δύσκολα φαίνεται η σχέση τους μ" αυτούς. Αλλά η έκβαση οφείλεται τελικά στην κρίση και τη δράση τους. Η ευθύνη του ανθρώπου προβάλλει έντονα μέσα στις σελίδες της "Ιστορίας".

Πρόκληση παραμένει πάντα για το μελετητή ο Θουκυδίδης, όπως άλλωστε αποδεικνύεται από το πλήθος των μελετών και των βιβλίων για το έργο του που βλέπουν το φως κάθε χρόνο σ" όλον τον κόσμο. Η ανάγκη για ένα συνθετικό έργο στη γλώσσα μας είναι αισθητή από καιρό και σ" αυτήν επιχειρεί να ανταποκριθεί η έκδοση αυτή. Το βιβλίο του J.H. Finley συνδυάζει τη βαθιά γνώση του θέματος με την απλότητα. Θίγοντας αδρομερώς ή αφήνοντας για τον ειδικό μελετητή τα πολυάριθμα τεχνικά προβλήματα του έργου, ρίχνει το βάρος στο πολιτικό και πνευματικό κλίμα της εποχής του Θουκυδίδη φροντίζοντας να δείξει μεσ" από ποιες συνθήκες ξεπήδησε αυτό το λαμπρό πνεύμα κι αυτό το υπέροχο έργο. Στη συνέχεια παρακολουθεί το κείμενο τονίζοντας τα κυρία σημεία του σχεδίου του και τις καθοδηγητικές γραμμές της σκέψης του ιστορικού και προβάλλοντας τα μέρη εκείνα όπου κορυφώνεται η διεισδυτική ματιά του. Δυο κεφάλαια για το ύφος και τη σκέψη του κλείνουν το βιβλίο. [...] (Από τον πρόλογο του μεταφραστή)