Είναι γνωστόν εις όλους με πόσον ενδιαφέρον οι ιστορικοί, οι εθνολόγοι, οι γεωγράφοι, οι οικονομολόγοι, οι γλωσσολόγοι και άλλοι ακόμη επιστήμονες μελετούν τας ομαδικάς, βιαίας ή και ειρηνικάς, κινήσεις των πληθυσμών, με πόσην ιδίως προσοχήν προσπαθούν να ανεύρουν τας επιδράσεις των επί των κατοίκων των χωρών, εις τας οποίας εγκατεστάθησαν, καθώς και εκείνας, τας οποίας εδέχθησαν παρ" αυτών. Η μετακίνησις των ελληνικών πληθυσμών της Ανατολικής Θράκης, Βουλγαρίας, Μικράς Ασίας και Καυκάσου κατά την χρονικήν περίοδον 1919-1924 είναι η πλέον δραματική της ελληνικής ιστορίας και αποτελεί μέγαν σταθμόν εις την διαμόρφωσιν και εξέλιξιν του ελληνικού έθνους.

Σκοπός της παρούσης μελέτης είναι η διερεύνησις της μετά την εγκατάστασιν των προσφύγων (περατωθείσαν περί τα μέσα του 1926) συνθέσεως των αγροτικών προσφυγικών πληθυσμών της περιοχής Θεσσαλονίκης κατά τους τόπους της προελεύσεώς των, η μελέτη της ιστορίας των τόπων αυτών προ της εγκαταλείψεώς των υπό των προσφύγων, των επαγγελμάτων και των ασχολιών των εκεί, των συνθηκών της διαβιώσεώς των κ.λ. Ούτως οι 75 προσφυγικοί συνοικισμοί της περιοχής ταύτης αποκτούν την σύντομον ιστορίαν των, η οποία αποτελεί την αφετηρίαν δια μελέτας, αναγομένας εις πλείστα προβλήματα, προκύψαντα μετά την εγκατάστασιν των προσφύγων.

Οι συνοικισμοί ούτοι, οι οποίοι κατά το 1926 υπήγοντο εις την δικαιοδοσίαν του Γεωργικού γραφείου εποικισμού Θεσσαλονίκης, περιλαμβάνουν πρόσφυγας όλων των προελεύσεων, δηλ. εξ Ανατολικής Θράκης, Μικράς Ασίας κ.λ. Ούτως ο μελετών τους πρόσφυγας της περιοχής Θεσσαλονίκης λαμβάνει ιδέαν του τρόπου της εισροής των προσφύγων και του μωσαϊκού της συνθέσεως αυτών κατά τόπους προελεύσεως.

Η έρευνά μας αναφέρεται εις την αποκατάστασιν των προσφύγων, όπως αυτή είχε συντελεσθή κατά τα μέσα του έτους 1926, οπότε είχον σχεδόν λήξει αι μεγάλαι μετακινήσεις των προσφύγων εντός της Ελλάδος. Δια τούτο ελάβομεν ως αφετηρίαν τας αναλυτικάς καταστάσεις του Ιουλίου 1926 των 17 Γεωργικών γραφείων του εποικισμού Μακεδονίας και ειδικώς δια την μελέτην μας την του Γεωργικού γραφείου Θεσσαλονίκης. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)